Hızlıca fikirler üretmek ve bir grubun en güçlü aksiyon alınabilir fikirlerini elemek (30 dakika)

Gerçeklik sadece fikir birliğine varılmış bir sezgidir. – Lily Tomlin

Ne yapılabilir? Büyük bir kalabalığa 30 dakika ya da daha kısa sürede hem fikir üretmeleri ve hem de fikirlerini sıralamaları için yardımcı olabilirsiniz. 25/10 Kalabalık Kaynak ile yenilikleri “dışarı ve yukarı” yayabilirsiniz. Eğlenceli, hızlı ve gelişi güzel olmasının yanında sansürsüz ve cesur fikirler oluşturmanın ciddi ve geçerli yoludur ve daha sonra tüm grubun bilgi birikimiyle en değerli on fikir belirlenir. Sürprizler sık yaşanır!

Beş Yapısal Element 

1.Daveti Yapılandırma

• Katılımcıları büyük ve cesur düşünmeye, “Eğer 10 kat daha cesur olsaydın hangi büyük fikri önerirdin? Başlamak için ilk adımın ne olurdu?” sorularını sorarak en dikkat çekici fikirlerini keşfetmeye davet edin.

2. Alan Nasıl Düzenleniyor ve İhtiyaç Duyulan Materyaller

• Sandalye ve masasız boş bir alan.
• Katılımcılar ayakta ve kaynaşıyorlar.
• Her katılımcı için bir boş kart.

3. Katılım Nasıl Dağıtılıyor

• Herkes dâhildir ve herkes aynı anda katılır.
• Katkıda bulunabilmek için herkes eşit şansa sahiptir.

4. Gruplar Nasıl Oluşturuluyor

• Bireysel olarak bir cesur fikir, bu fikri hayata geçirmek için ilk adım üretilir ve boş karta yazılır.
• Herkes kartını bir başkasına verir.
• Fikirlerini paylaşmaları için çiftler oluşturulur.
• Katılımcılar ellerindeki karta bir skor verirler.
• Tüm grup en yüksek skoru alan kartları ve fikirleri paylaşır.

5. Adımların Sıralanması ve Zaman

• Süreci açıklayın. İlk önce katılımcılar cesur fikrini ve bu fikrin ilk adımını kartlara yazarlar. Daha sonra insanlar etrafta dolaşır ve kartlar kişiden kişiye dolaşır. “Dolaşma ve kartları birbirine verme. Okumak yok.” Zil çaldığı zaman katılımcılar kartları birbirine vermeyi bırakırlar ve ellerindeki kartlar hakkında fikir paylaşımı yapmak için çiftler oluştururlar. [Bir başka iyi seçenek konuşmadan kartı okumaktır.] Daha sonra katılımcılar bireysel olarak fikre ve ilk adıma 1-5 arasında puan verirler (1 en düşük, 5 en yüksek) ve bunu kartın arkasına yazarlar. Bu, “oku ve puan ver” olarak adlandırılır. Zil çaldığında kartlar ikinci defa kişiler arasında dolaşmaya başlar, “dolaşma ve kartları birbirine verme” ta ki zil yeniden çalana kadar ve “oku ve puan ver” döngüsü tekrarlanır. Bu döngü beş defa tekrarlanır. Beşinci döngü sonunda katılımcılar ellerinde tuttukları son karta beşinci puanı verirler. Son olarak en yüksek puana sahip ilk 10 fikir belirlenir ve tüm grupla paylaşılır. 3 dakika.
• Örnek bir kart kullanılarak bir kart değişimi ve karta puan verme etkileşimi gösterilir. Böylece etrafta dolaşırken ne yapılması beklendiği açıklık kazanır. Yani kartları okumak yok sadece bir kişiden başka bir kişiye kart geçişi var böylece bir kişinin elinde sadece bir kart bulunur. Bu süreç bazı insanlar için kafa karıştırıcı olabilir. 2 dakika.
• Her katılımcıyı bir büyük fikir ve bu fikrin ilk adımını kartlarına yazmaları için davet edin. 5 dakika.
• Etrafta dolaşmanın da (ve gülmenin) dâhil olduğu 3 dakikalık değiştir ve puan ver turundan beş tane yapın. 15 dakika.
• Katılımcılardan ellerinde tuttukları kartlara puan vermelerini rica edin.
• Geriye sayma işlemine tüm grubu dâhil ederek en yüksek puanı alan kartı bulun. “Kimde 25 puan var?” diye sorabilirsiniz. Her bir katılımcıyı davet edin, eğer elinde 25 puanlık bir kart tutan varsa yüksek sesle fikri ve ilk adımı okusun. “Kimde 24 puan var?”, “Kimde 23 puan var?”, diyerek devam edin. İlk on fikir belirlendiğinde durun ve herkesle paylaşın. 5 dakika.
• “25/10 da dikkatinizi çeken şey neydi?” diye sonlandırın. 2 dakika.

NEDEN? Amaçlar

• Bir grubun çeşitli bilgelik kaynaklarına hızlıca erişebilme yeteneğini geliştirme.
• Sürdürülmesi daha muhtemel sonuçlar elde etme çünkü bu sonuçlar şeffaf bir şekilde hem içeriden hem dışarıdan alınan önerilerle üretildiler.
• Birliktelik oluştururken çeşitli görüşler arasında sinerji oluşturma.
• Acemi yenilikçileri cesur düşünmeye ve pratik ilk adımlar ve test edilebilir hipotezler bulmaya teşvik etme.
• İyi fikirlerin ve odaklanılmış deneylerin ortaya çıkabileceği bir ortam oluşturma.

İpuçları ve Tuzaklar

• Verilen puanlar düzensiz olabilir. Eğer bir katılımcının elindeki kartta beşinci tur sonunda beş puandan daha fazla ya da daha az puan varsa katılımcıdan elindeki kartta bulunan değerlerin ortalamasını hesaplamasını ve bunu beş ile çarpmasını isteyin.
• Gruptan bir büyük fikir ve ilk adımını seçmesini ve gözden geçirmesini isteyin böylece fikir ve ilk adım daha net ve ilgi uyandıran bir şekilde ifade edilebilir.
• Gerçekten eğlenceli fakat aynı zamanda net bir ölçek önerin. Örneğin; 1 = benim kalemim değil, 5 = sevinçten uçarım. Kalabalığın puanlama sistemini anlamaya ve sistem hakkında fikir sahibi olmaya ihtiyacı vardır.
• Bir değiştir ve puanla etkileşimini gösterirken geri bildirim isteyin, özellikle büyük bir grupla çalışıyorsanız bunu yapın.
• Önceki turlarda verilen puanları insanların görmesini zorlaştırmak için kartların arkasını yapışkan kâğıtla kapatın.
• Yüksek puanlı kartlar yukarıda olacak şekilde tüm kartları bir duvara yapıştırın.

Tekrarlar ve Varyasyonlar

• Aksiyon planları geliştirmeye ya da ilk 10 seçeneğiniz ile Meydan’a geçin.
• Test edilebilir hipotezleri olan fikirlere ya da deneylere daha çok puan verin. Hangi kanıt fikrinin çalıştığını gösterir? Fikrini nasıl test edeceksin?
• İlk grupta olmayan kişilerle 25/10 Kalabalık Kaynak’ın ikinci turunu yapın. (Buna Cloud Sourcing deniyor).
• Bir toplantının başında ya da sonunda Kalabalık Kaynak yapın.
• İlk 10 seçeneğinizi Kabul/Kesinlik Matrisi ya da Ekodöngüsü içinde sıralayın.
• Cesur fikirleri sormak yerine “Geride kalmana neden olan bir kararı geriye çevirebilseydin, bu hangi karar olurdu? Bunu geri çevirebilmek için ilk adımın ne olurdu?” diye sorun.
• Cesur fikirler yerine “Hangi cesaret konuşmasını yapmadın? Hangi ilk adımın cesaretini getirirdi?”
• Cesur fikirler yerine “Gelecekte ne olacağını umuyorsun?, Şimdi bu yönde atabileceğin ilk pratik adım ne olurdu?” diye sorun.

Örnekler

• Bir Meydan ya da “Unconference (katılımcı odaklı)” toplantı sonrasında fikirleri önceliklendirmek ve topluluğu canlandırmak için kullanılabilir.
• Bir konferansın ya da görev odaklı bir toplantının başında cesur fikirleri aydınlatmak için kullanılabilir.
• Önemli bir toplantıda toplantıyı özetlemek için kullanılabilir.
• Fikirlerin paylaşıldığı bir döngüyü kapatmak ve grup üyeleri arasında bağlar oluşturmak için kullanılabilir. Stories from field içindeki üçüncü bölüm; “Doktor Eğitimi İçin Yetkinliklerin Geliştirilmesi” bakınız.

Atıf: Özgürleştiren Yapı Henri Lipmanowicz ve Keith McCandless tarafından geliştirilmiştir. Keith Johnstone’da dâhil olmak üzere doğaçlama komedi yapanlardan esinlenilmiştir.

Özgürleştiren Yapılar’ın tamamına buradan erişebilirsin.