Bu makaleyi iki gözlemim nedeniyle yazdım:

1. Birçok kurum, kullanmaması gereken durumlarda bir “proje modeli” kullanır.

2. Çevik topluluğunda projeler ve proje liderliği tanımı hakkında birçok kafa karışıklığı ve tartışma vardır.

“Cevabım” olduğunu iddia etmiyorum, ancak bunu çok düşündüm ve müşterilerimde de deneyimledim (onlar duymasın… sshhhh). Bu nedenle işte burada çevik bağlamda proje liderliğinden anladıklarımı paylaşıyorum.Oh, ve bu arada, bu makale bir Bait & Switch*. “Çevik Lider Nedir?” adlı makaleyi okumanızı sağlamaya çalışıyorum. Bunu atlayıp hemen oraya giderek zaman kazanabilirsiniz. 🙂

“Projelere” dikkat edin

“Projelere” dikkat edin. “Proje” kelimesi çevik çevrelerde tartışmalıdır. Bazı şirketler “proje modelini” iş geliştirme, hatta ürün geliştirme için bile bir tür evrensel yaklaşım olarak kullanır. Ancak şaşırtıcı sayıda proje, bazıları çarpıcı biçimde, başarısız oluyor. Giderek daha fazla insanın (özellikle yazılım endüstrisinde), proje modelinin kendisinin suçlu olduğu sonucuna vardığını gördüm.

Bir “proje” geleneksel olarak bir grup insanla ve sabit bir bütçeyle geçici bir efor olarak tanımlanır. Aksine ürün geliştirme genellikle ilk teslimle “sona ermeyen” uzun vadeli bir efordur – başarılı ürünler ilk sürümden önce geliştirilmeye başlanır ve uzun süre geliştirilmeye ve teslim edilmeye devam edilirler. Takımlar uzun süre bir arada tutulursa, her yeni projeyle yeniden oluşturulmamış ve dağılmamışsa en iyi şekilde çalışırlar. Ayrıca projelerin planlanması ve finanse edilmesine yönelik geleneksel yaklaşım bizi genellikle büyük patlama (Waterfall tarzı) uygulamalara götürür. Bu, uzun ve yavaş geri besleme döngüsü nedeniyle büyük bir başarısızlık riski oluşturur. Proje modeli ürün geliştirmeye tam olarak uygun görünmüyor.

Şirketlerin ürünleri geliştirme yollarını iyileştirmelerini gözlemleyerek ve onlara yardım ederek uzun yıllar geçirdim ve bu eğilim çok açık – daha az proje odaklı, daha fazla ürün ve ekip odaklı. Çok daha iyi çalışıyor gibi görünüyor! Scrum, Kanban, XP ve SAFe gibi yaygın olarak kullanılan çevik çerçevelerde “Projeler” ve “Proje Yöneticisi” rolünün olmaması bir tesadüf değildir.

Peki, ya proje yönetimi?

Peki, o zaman proje yöneticilerine ne olacak? Onlara ihtiyaç yok mu? 

Yanlış! Proje Yönetimi kaybolmadı, sadece sorumluluklar yeniden dağıtıldı. Yönettiğimiz şey bir ürün, bir proje değil ve yönetim tek bir kişinin eline bırakılamayacak kadar önemli. Örneğin, Scrum’da, proje yöneticisi rolü kasıtlı olarak iki ayrı role ayrılmıştır – Ürün Sahibi (ürüne odaklanıyor) ve Scrum Master (takıma odaklanıyor) ve ekip Proje Yöneticisi tarafından “yönetilmek”  yerine kendi kendini yönetiyor. Bu yüzden “proje yönetiminin” çoğu hala gerçekleşiyor, ancak farklı bir şekilde – çoğunlukla merkezileşmeden.

Peki ya projeler? Bu modeli tamamen terk etmeli miyiz?

Hayır, projeleri tamamen terk etmeyin, sadece varsayılanı değiştirin. Özellikle ürün geliştirme için, projeler norm değil istisna olmalıdır. Tipik bir çevik bağlamda (Scrum, XP, Kanban, Sürekli Teslimat, vb.), Proje modeli ve proje yöneticisi rolü genellikle gereksizdir ve sizi yavaşlatır.

Ancak bekleyin – Farz edelim ki şirketin normalde birlikte çalışmayan farklı bölümlerinden birçok takım arasında koordinasyon gerektiren bir şey yapacaksanız? Birden fazla zaman diliminde ofisler, çok sayıda dış ve iç bağımlılık, içerik lisanslama, donanım satın alma, dış satıcılar, yasal uyumluluk varsa?

BU, “sürekli” olmaktan ziyade geçici bir efor ise, “proje” olarak görülebilir. Temel olarak, eğer her şeyin bir “bitti tanımı” varsa, o zaman belki bir projedir. Ancak buna “proje” deyip demediğinize bakılmaksızın, büyük ve karmaşıksa bir lidere ihtiyacınız olacak. Çalışmanın çevik bir şekilde yapılmasını istiyorsanız, Çevik bir Lidere (ya da tercih ederseniz Çevik Proje Liderine) ihtiyacınız olacaktır. Role ne dediğiniz önemli değil, sadece dümende birisinin (veya bir çiftin veya bu rolü alan küçük bir takımın) olması gerekir.

• Efsane: “Ama biz çeviğiz ve kendi kendimize organize oluruz, tüm bu takımlar birbirleriyle sihirli bir şekilde koordine olacak ve lider olmadan aynı noktaya gelecekler!”
• Benim tecrübem: Muhtemelen kendini kandırıyorsun. Ya da belki nadir görülen bir istisnasın.

• Efsane: “Proje Lideri, yukarıdan aşağıya mikro yönetimdir ve büyük patlama Waterfall süreçler anlamına gelir.” 
• Benim tecrübem: Yalnızca proje lideri çevik değilse. O zaman iş için doğru kişiyi bulun (umarım bu makale yardımcı olacaktır!).

• Efsane: “Tüm projeler çevik olmak zorunda”

o Benim tecrübem: Mutlak değil. Eğer iş karmaşık ve yenilikçi ise, evet. Eğer tekrarlayan bir iş ise, daha önce düzinelerce kez bu işi yaptıysak o zaman muhtemelen değil. Çoğu ürün geliştirme ilk kategoriye girer. Ancak önyargılıyım, çünkü çoğunlukla yenilik odaklı ürün şirketleriyle çalıştım. 

Yani, kısacası: her şey için proje modelini kullanmayın – ancak kullanırsanız harika bir Çevik Proje Lideri’ne sahip olduğunuzdan emin olun!

Peki, Çevik Proje Lideri Nedir?

Bu oldukça uzun bir makale olarak başladı. Sonra tanımladığım rolün aslında genel olarak çevik liderlikle ilgili olduğunu ve proje modeline özgü olmadığını anladım.

Çevik Bir Proje Lideri gerçekten proje bağlamında işe yarayan Çevik bir liderdir. Bu yüzden proje modeline alerjisi olan insanları korkutmamak için bu rol tanımını ayrı bir makaleye taşıdım. 

Çevik Lider Nedir?

Atlayın ve bu makaleyi okuyun ve “proje” kelimesini anlamlı bir şekilde değiştirin. Bu makalenin bir bait & switch olduğunu söylemiştim☺

Proje bağlamında farklı olabilecek bazı şeyler var – örneğin “değişim ajanı” yönü. Tanım olarak, bir proje “her zamanki işinizden” farklı bir şeydir ve büyük olasılıkla normalde birlikte çalışmayan takımlar ve departmanlar arasındaki işbirliğini içerir. Ne yazık ki, insanlarla uğraştığımızdan, bu genellikle bir miktar politika ve diplomasi anlamına gelir. Bu nedenle, bir proje liderinin organizasyonel (ve kültürel) sınırlamalarla uğraşması gerekir – sınırları yıkmak ya da sınırlar boyunca işbirliğini geliştirmek. Bu zor bir iştir, bu yüzden proje liderinizin zaman zaman sırtını sıvazlamayı unutmayın.

Son Sözler

Umarım bu makale (ve diğeri) liderlik meselesini nasıl çözeceğinize bakmaksızın, projelerinizin başarı oranını arttırmanıza yardımcı olur! Ve unutmayın – bu makalede projeler hakkındaki tüm konuşmalara rağmen, “bir projeye” ihtiyacınız olup olmadığını kendinize sorarak başlayın. 

Alistair Cockburn, Mary ve Tom Poppendieck, Anders Haugeto ve bu makalenin geliştirilmesine yardımcı olan bir grup Spotifyers, Crispers ve Legoists’e teşekkürler. Harika bir danışman grubuna sahip olmaktan onur duyuyorum! 

Bunun benim kişisel görüşüm olduğunu, Çevik Proje Lideri’nin ne olduğu (ya da olması gerektiği) konusundaki düşüncem olduğunu unutmayın. Bazı insanlar aynı fikirde olmayabilir, sorun değil. Her zaman cevap veremesem de, geri bildirim alırsam mutlu olurum.

…

…

…

…

Neden hala buradasın? Git ve Çevik Lider Nedir? makalesini oku.

* Bait & Switch: 1. Bir ürünün çok düşük fiyatla reklam edilip, müşterinin cezbedilmesi, sonra benzer bir ürünün daha pahalıya satılması şeklinde bir satış taktiği. 2. Yem ve anahtar.