Eğlenceli Retrospektif Aktiviteleri İçin Neler Yapılabilir?
Retrospektif toplantıları takımın tecrübelerini gözlemlediği ve bu gözlemlere dayanarak iyileştirme aksiyonlarını belirlediği aktivitelerdir. Eğer bir retrospektif tekniği kullanılmazsa bu aktiviteler zamanla takımlar için sıkıcı bir hale gelebilir. Bu makalede eğlenceli retrospektif aktiviteleri için neler yapılabileceğini konuşacağız.
Yazının bundan sonraki bölümünde retrospektif toplantısına katılan kişilerin tamamından takım diye bahsedeceğim. Eğer Scrum yapıyorsanız retrospektif toplantısına Geliştirme Takımı, Ürün Sahibi ve Scrum Master katılır. Eğer Kanban yapıyorsanız retrospektif toplantısına geliştirmeyi yapan takım ve ilgili paydaşları kimse onlar katılır. Eğer eXtreme Programming yapıyorsanız takım süreçlerini gözlemler ve süreçte çalışmayan şeyleri düzeltir. Yani Çevik yaklaşımların hepsinde retrospektif yapılır. Bu nedenle yazının bundan sonraki bölümünde takım dediğimde hangi yaklaşımı kullanıyorsanız, o yaklaşımda kimlerin retrospektif toplantısına katılması gerekiyorsa o kişileri anlatıyorum demektir. 😉
Toplantıyı Düzenleyen Kişiyi Değiştirin
Retrospektif toplantınızı sürekli aynı kişi yönetiyorsa bir süre sonra sıkılmaya başlayabilirsiniz. Eğlenceli retrospektif aktiviteleri için takım üyelerinin retrospektif toplantısını yönetmesi çok iyi bir pratik olabilir. Böylece hem takım üyeleri retrospektif toplantılarını yöneten kişinin duygularını anlar hem de yeni bilgiler edinmiş olur. Ayrıca retrospektif toplantılarını sürekli aynı kişinin yönetmesi onun iyileştirme önerilerine katkıda bulunmasını engelleyebilir.
Bir başka seçenek, retrospektif toplantısını düzenlemesi için başka bir takımın Scrum Master’ından ya da takım üyelerinin birinden yardım istemek olabilir. Bunun birinci avantajı, takımdaki herkesin retrospektife katılabiliyor olmasıdır. İkinci avantajı, takım dışından birinin olaylara objektif bakması daha kolay olur. Bir faydası da retrospektif toplantısını yönetmek için katılan kişinin kendi takımı dışında bir takımla retrospektif tecrübesini yaşıyor olmasıdır.
Retrospektif Tekniğinizi Değiştirin
Sürekli aynı retrospektif tekniğini kullanmak bir süre sonra düşünce şeklinizde aynı yolu izlemenize neden olur. İnsan beyni sorunlara çözüm ararken en kısa yoldan cevaba ulaşmaya çalışır. Eğer bu yol değiştirilmezse sorunun çözümüne ulaşmak zorlaşır ya da ulaşılamaz. Bu nedenle farklı retrospektif teknikleri deneyimlemek hem rutini bozar eğlenceyi artırır hem de düşünce şeklimizdeki yolları değiştirdiğimiz için çözüme ulaşma şansımızı yükseltir.
Örnek 1:
Bu konuya hayatın içinden bir örnek vermek istiyorum. Scrum Master’ı olduğum takımlardan biriyle 20’ye yakın Sprint koştuk. Bu Sprint’lerde kullandığımız retrospektif tekniği MAD-SAD-GLAD’di. Farklı bir tekniği deneyimlemek için takımca Deniz Yıldızı tekniğini kullanmaya karar verdik. MAD-SAD-GLAD tekniğinde geçen Sprint’e dair görüşlerinizi yapışkan kağıtlara yazarsınız. Deniz Yıldızı tekniğinde de iyileştirme önerilerinizi yapışkan kağıtlara yazarsınız.
İlginç olan bölüm aynı konuları iki teknikte ifade ediş şeklinin değişkenliğidir. Uzun süre MAD-SAD-GLAD tekniğini kullanan bizler bir anda Deniz Yıldızı tekniğini kullanmaya başladığımızda yapışkan kağıtlarımıza uzun süre bir şey yazamadık. Çünkü Deniz Yıldızı’nda nasıl ifade edeceğimizi bilemedik. MAD-SAD-GLAD tekniği duygulara hitap eden bir teknik ve çok uzun süre bu tekniği kullanarak benimsemiştik. Bu benimseme iyi fakat düşünce şeklimizi belirli bir kalıba sokmuştu ve farklı şekilde düşünmemizi engellemişti. Bunu ancak farklı bir retrospektif tekniği kullandığımızda fark etmiştik.
MAD-SAD-GLAD tekniği duygulara hitap ederken Deniz Yıldızı tekniği süreç odaklı ve iyileştirme önerilerinizi belirtirken aslında bu iyileştirmeyi NASIL yapacağınızı da yazmanız gerekiyor. MAD-SAD-GLAD tekniğindeyse sizi rahatsız ya da mutlu eden bir durumdan bahsediyorsunuz. Aynı konunun iki teknikte ele alınışına bakalım.
Örnek 2:
MAD-SAD-GLAD tekniğinde bizi üzen bir duruma örnek: “Bu Sprint’te takım hızımızda ciddi bir düşüş yaşamamız üzücüydü” şeklinde belirli bir durum karşısında duygu durumumuzu ifade ederiz.
Deniz Yıldızı tekniğinde aynı durumun ifade ediliş şekli şöyle olabilir: “Sprint Planlama Toplantısı’nda ön göremediğimiz şeyler takım hızımızın düşmesine neden oldu. Sprint Planlama Toplantısı’ndan önce işleri olgunlaştırmamız gerekiyor. Bunun için bir önceki Sprint işlerin bağımlılıklarını ver risklerini belirlemeye başlayalım.”
Yukarıdaki iki örnekte aynı durumu ifade eden örnekler. Birincide duygularımızdan bahsederken ikinci örnekte neden-sonuç ilişkisi kurarak süreci nasıl iyileştirebileceğimize dair aksiyon önerisinde de bulunuyoruz. Aksiyon önerisinde bulunmazı sağladığı için Deniz Yıldızı tekniği, MAD-SAD-GLAD tekniğinden daha iyi bir tekniktir diyemeyiz. MAD-SAD-GLAD tekniğinin değerli olduğu durumlarda bulunur. Örneğin konuşmayan ve içine kapanık takım üyeleriniz varsa Deniz Yıldızı tekniği takım üyelerinin konuşmasını sağlayamazken MAD-SAD-GLAD tekniği takım üyelerinin açılmasını ve konuşmasını sağlayan bir tekniktir. İçinde bulunduğunuz durumu değerlendirip takımı doğru tekniğe yönlendirmek süreci yöneten kişinin görevidir.
Retrospektif tekniğini değiştirmenin düşünce şeklimizde değişikliği sağladığını, bunun da problemlerin çözümüne katkıda bulunduğunu anlattık.
Retrospektif Mekanını Değiştirin (Neslihan, Selin)
Sürekli toplantı odasında toplantı yapmak retrospektif gibi eğlenceli ve yaratıcı bir şekilde geçirilmesi gereken bir aktivite için sıkıcı olabilir. Bu yüzden rutini bozmak adına arada toplantı odasında dışında seçenekleri değerlendirmek faydalıdır. Mekan değişikliği düşünce şeklinde değişikliğe neden olacaktır. Örnek olarak şunu düşünebilirsiniz iş yerinizde cevabını bulamadığınız bir sorunun çözümü evinizde aklınıza geliyor değil mi? Mekan değişikliği ve zamanın geçmesi çözüme ulaşmamızda etkendir. Bunun nedeni beynimizin cevaba giden ilk yolu unutması ve farklı bir şekilde düşünmesidir.
Takımın Kendini Görebileceği Makaleler ve Videolar (Alper)
İyileştirme, sadece belirli teknikleri öğrenip, uygulayarak mı gerçekleştirilebilir? Hayır! Evet kendi tecrübelerimizden öğrenebiliriz ve bu çok değerlidir. Aynı zamanda başkalarının başarılı ve başarısız tecrübelerini okuyarak, dinleyerek ve izleyerekte kendimize dair iyileştirme gerçekleştirebiliriz. Bunun için takımın kendisini görebileceği makaleler paylaşmak, retrospektif toplantısında videolar izlemek çok farklı, yaratıcı ve değerli bir pratik olabilir.
Arada Bir Kişisel Retro (Burak)
Takımdaki kişilerin, takımıma nasıl yardımcı olabilirim, kendimde neleri iyileştirebilirim diye sadece kendilerini düşünüp şeffaf bir şekilde retrospektif etkinliğini yapmak farklı düşüncelerin tetiklenmesine neden olabilir.
Arada Bir Retrospektif Yapmayın, Takım Üyeleri İstediği Bir Aktivite Gerçekleştirsin
Yukarıdakilerin hepsini yaptınız fakat daha eğlenceli retrospektif aktiviteleri mi istiyorsunuz? “Her Sprint retrospektif yapmak zorunda mıyız?” diye mi soruyorsunuz? Scrum’a yeni başlayan birçok Scrum Takımı bu soruyla geliyor. Evet, her Sprint retrospektif yapmak zorundasınız. Çünkü kendinizi geliştirmeniz gereken birçok nokta var. Öte yandan çok uzun süredir Scrum yapan olgun bir takımsanız(altmış sekizinci Sprint’ini koşan bir takım) arada bir retrospektif toplantısı yapmayın! Retrospektif toplantısı yapmamanın nasıl bir şey olduğunu deneyimleyin! Belki takım üyelerinin yeni, yaratıcı fikirleri vardır. Bu fikirleri hayata geçirmeleri için kullansınlar. Belki yorgun biri vardır, dinlenmek için bu zamanı kullansın. Rutini bozan bir şey yapın! Fakat Scrum’ın ritmini bozmadığınızdan emin de olun!
Eğlenceli Retrospektif Aktiviteleri için yeni fikirler üretemediğimde yaratıcı fikirleriyle yazıyı destekleyen arkadaşlarım Neslihan, Selin, Alper ve Burak’a çok teşekkür ederim. Sizinde yaratıcı bir fikriniz varsa benimle paylaşırsanız yazıya ekleyebilirim. 🙂
Serinin tüm yazılarına ulaşmak için lütfen tıklayınız.