Çevik Koç

Çevik Koç, kişinin, takımın ya da organizasyonun içinde barındırdığı potansiyeli serbest bırakarak performansını en iyi seviyeye çıkarmasına yardımcı olur. Çevik Koç bunu yaparken Çevik Bildiri’de belirlenen değerleri ve ilkeleri göz önünde bulundurur.

Koçluk üzerine diğer tanımlar aşağıdaki gibidir:

• Koçluğun nihai amacı müşterinin kendisini anlamasına yardımcı olmaktır. Böylece müşteri potansiyelini kullanabileceği yollar bulabilir.[1]
• Etkili koçluk reçete yazmadan rehberlik etmektir.[2]
• Bir başkasının performansını, öğrenimini ve gelişimini kolaylaştırma sanatıdır.[3]
• Koçluk, “yapmayı düşünmek” ile “gerçekten yapmak” arasındaki boşluğu doldurur.[4]

Etkili Koçluk Nedir?

Bir koçun etkili olabilmesi için belirli davranışları edinmiş olması gerekir. Etkili bir koçun davranışlarını aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.[5]

1. Örnek olarak yol gösterir.
2. Hedeften başlangıca doğru düşünür.
3. Sürdürülebilir bir hız belirler.
4. Kafasıyla düşünür, kalbiyle hisseder.
5. Çeker, itmez.
6. Az konuşur, çok dinler.
7. Beraber çalışması kolaydır.

Örnek Olarak Yol Gösterir

Bunun anlamı temsil ettiği değerler ve ilkeler ile yaşamasıdır. Anlattığı değerler ve ilkeleri, kullandığı teknikleri ve araçları sadece koçluk yaptığı kişi ya da takımlara anlatmakla kalmaz, kendisi ve kendi işleri için de uygular.

Hedeften Başlangıca Doğru Düşünür

Koçun aklında sürekli olarak hedefe ulaşmak bulunur. Hedefe ulaşmak için ne yaptığını ve neden yaptığını bilir. Koç hedeften yolun başladığı yere doğru düşünür. Böylece detaylarda kaybolmaz. A noktasından B noktasına varılmaya çalışıldığında bunun için en etkili ve verimli yolu düşünür.

Sürdürülebilir Bir Hız Belirler

Koç, kendi için devam ettirilebilir bir hız belirler. Böylece her zaman daha iyi ve daha net düşünebilir ve aksiyon alabilir. Ne zaman “Evet”, ne zaman “Hayır” demesi gerektiğini bilir. Fiziksel, bilişsel, sosyal ve duygusal limitini ve bunların ne zaman zorlanabileceğini bilir.

Kafasıyla Düşünür, Kalbiyle Hisseder

Problem çözerken insanlar genelde tek yönlü düşünür ve biriyle hareket ederler. Bir koç, düşünceleri ve hisleri arasındaki ilişkiyi dengeler. Problemleri çözerken mantıksal yaklaşımı ve empatiyi kullanır.

Çeker, İtmez

“Öğrenci hazır olduğunda öğretmen ortaya çıkar.” deyiminde olduğu gibi biri yardım istediğinde koç her zaman yardım etmeye hazırdır. Koç öğrenme ortamı ve öğrenme fırsatları yaratır. Fikirlerini, önerilerini ve görüşlerini diğerlerine dayatmaz.

Az Konuşur, Çok Dinler

Bir koç konuşmaktan fazla dinler. Diğerlerinin konuşmasına izin verir. Problemin kalbine inmek ya da durum hakkındaki bilgisini derinleştirmek için bir koç açık sorular sorar. Bu sorular basit bir “Evet” ya da “Hayır” ile cevaplandırılamayacak sorulardır. Açık sorular şöyle olabilir; “Ne yaşandı?”, “Bunu nasıl daha farklı yapabilirsin?”, “Aynı sorun neden sürekli olarak karşımıza çıkıyor, sen bu konuda ne düşünüyorsun?”

İnsanların kendi sorularını kendilerinin cevaplamalarına yardımcı olur.

Beraber Çalışması Kolaydır

Koç sabırlıdır, yararcıdır ve şimdiyi yaşar. Etkileyicilik ve verimlilik ile diğerlerine ilham kaynağı olarak diğerlerinin de etkileyiciliğini ve verimliliğini artırmalarına yardımcı olur. Bilinçli pratikler, azim ve daha iyi olmak için kendisine söz vermenin sonucunda başarılı bir koç olunur.

Birey, Takım ve Organizasyon Koçluğu

Çevik Koçluk, birey, takım ve organizasyon bazında olmak üzere 3 farklı derinlikte yapılır. Bireysel koçlukta anlayış(zihniyet, mindset), duygu ve davranış, takım koçluğunda sürekli iyileştirme ve gelişim, organizasyonel koçlukta ise işbirliği içinde bulunan ve öğrenen bir organizasyon kültürünün oluşturulması ve bu kültürün yaşamasına destekte bulunulur.

Çevik Koç, ihtiyaç olduğunda hizmetkar lider, fikir ayrılıklarında birleştirici, engelle karşılaşıldığında engel kaldırıcı, can sıkıntısında motive edici, yeri geldiğinde akıl hocası, öğrenilmek istenen bir şey olduğunda öğretmen, fikrine değer verilen danışman, ritüellerin gizli sahibi, dönüşümün koruyucusu ve yöneticisidir. Bütün bu becerilerin toplandığı en değerli özelliği ise fikirlerini dayatmayan ve ikna kabiliyeti ile insanları harekete geçiren lider kişiliğidir.

Bireysel Koçluk

• Bireyden beklenen anlayış(zihniyet, mindset) ve davranışı anlatır. Bireyin bu anlayış ve davranışa sahip olabilmesi için duygusal destek verir.
• Bireyin yeni bakış açılarını ve olasılıkları görebilmesine yardım eder.
• Çevik yaklaşımları ve Çevik Pratikleri daha iyi kullanabilmesi için yardım eder. Örneğin Scrum uygulanan bir kurumda yeni Ürün Sahibi olmuş biriyle beraber oturur ve Ürün İş Listesi nasıl oluşturulur, kullanıcı hikayesi nasıl yazılır konularını konuşur ve öğretir.

Takım Koçluğu

• Sürekli iyiye doğru gelişim ve öğrenen kültür anlayışını teşvik eder.
• Problemlerin ve çatışmaların çözümünde takıma yardım eder.
• Takım üyeleri arasındaki duygusal yakınlığı gözlemler. İletişimin daha iyi olması için çaba sarf eder.
• Takım olarak kişilerin birbirlerinden öğrenmeyi öğrenmelerine yardımcı olur.
• Takımın Çevik yaklaşımları kullanmasının önündeki engelleri kaldırır.
• Takım üyelerinin birbirlerine açık ve dürüstçe geri bildirimlerde bulunabilmesi için gerekli ortamı hazırlar.
• Çevik yaklaşım ve Çevik Pratikleri takım olarak uygulanması konusunda yardım eder. Eşli Programlama yapmak isteyen bir takım ile bir araya gelir ve Eşli Programlama’nın faydaları nelerdir, nasıl uygulanabilir konusunda yardımcı olur.
• Ritüelleri ve süreçleri gözlemlerler ve nerelerde iyileştirme yapılabileceğine karar verir. Takımı bu konuda bir an önce aksiyon alması için ikna etmeye çalışır ve bu aksiyonu gerçekleştirilirken takıma yardımcı olur.

Organizasyon Koçluğu

• Organizasyonun başarı kazanabilmesi için yüksek kaliteli ve değerli ürünlerin üretilmesini sağlar.
• İş değeri odağında tüm organizasyonun ürün yönetimine katkı da bulunmasını sağlar.
• İşbirliği içinde ve öğrenen organizasyon kültürünü destekler ve yayar.
• Kendi kendini yöneten bireylerin ve takımların oluşturulması ve bunun devam ettirilmesi konusunda yardımcı olur.
• Organizasyon içinde yaşanan ve bir düzen içinde gerçekleşen sorunları belirler ve bu sorunların çözümleri için iyi pratikler bulur ve paylaşır.
• Organizasyon regülasyon ve denetlemelere tabi tutuluyor olabilir. Bu regülasyon ve denetlemeler ile var olan Çevik yaklaşım birebir örtüşmeyebilir. Bu durumda Çevik yaklaşım süreçlerinin olabildiğince sade ve hafif yükte kalması için çaba sarf eder.
• Organizasyona yeni katılan kişilere Çevik yaklaşımlar ve organizasyonda bulunan süreçler hakkında eğitim verir ve bilgilendirir.
• Üst yönetim ile belirli aralıklarda bir araya gelir ve üst yönetim hedefleri ile takımların hedeflerini aynı çizgide buluşturmaya çalışır.

[1] The Coach’s Casebook by Geoff Watts and Kim Morgan

[2] http://www.agile42.com/en/blog/2014/04/15/effective-agile-coaching/

[3] Effective Coaching by Myles Downey

[4] The Life Coaching Handbook by Curly Martin

[5] http://www.selfishprogramming.com/2013/12/18/the-7-habits-of-highly-effective-coaches-2/